Người dân lo lắng trong việc gửi tiết kiệm

Những trường hợp bị lừa đảo hoặc tiền gửi tiết kiệm giảm giá trị do lạm phát, khách hàng phải chịu trách nhiệm với tài sản của mình.

Dư luận đang xôn xao với thông tin một số cán bộ hưu trí chỉ nhận được khoản tiền tương đương 3 tô phở sau 20 năm gửi tiết kiệm. Điều đáng nói, trước đây, số tiền này có thể mua được một căn hộ. Không chỉ vậy, những vụ lừa đảo khách hàng của cán bộ ngân hàng cũng khiến người dân lo lắng.

Phóng viên VTC News đã trao đổi với TS Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia ngân hàng về hiện tượng tiền tiết kiệm mất giá cũng như lừa đảo trong ngân hàng.

- Nhiều người dân đang khóc dở mếu dở vì tiền gửi ngân hàng mất giá sau một khoảng thời gian dài. Ngân hàng chỉ chịu chi trả số tiền gửi ban đầu kèm theo lãi. Như vậy có hợp tình hợp lý không? - Về vấn đề pháp lý, khách hàng phải chịu sự mất giá của đồng tiền vì tiền gửi ngân hàng là món cho vay chứ không phải khoản đầu tư. Đầu tư có nghĩa là phải có giá trị gia tăng. Còn cho vay nghĩa là chỉ nhận về số tiền đã cho vay kèm theo lãi được thỏa thuận trước. 

Như vậy, ngân hàng vay 50 đồng thì chỉ phải trả 50 đồng. Hợp đồng tiền gửi là hợp đồng cho ngân hàng vay. Về mặt pháp lý, ngân hàng đã hành xử hoàn toàn hợp lý. Nhưng xét về mặt kinh tế, xã hội, đây là bức xúc lớn. Ví dụ, ngày xưa, 100 đồng có giá trị lớn, tương đương cả triệu bCJ bây giờ. Khách hàng bỏ số tiền lớn đó vào ngân hàng tiết kiệm bao nhiêu năm nhưng đến khi rút ra, tiền mất giá, giá trị còn lại không được bao nhiêu. Vì vậy, khách hàng bức xúc là điều dễ hiểu vì họ bị thiệt hại khi gửi tiền nhưng ngân hàng không có nghĩa vụ phải đền bù. 

 - Trong những trường hợp này, ngân hàng nên xử lý như thế nào? Ngân hàng có nên chia sẻ với người gửi tiền không thưa ông?  - Rất khó đòi hỏi ngân hàng chia sẻ. Thứ nhất, ngay cả ngân hàng cũng là “nạn nhân” của tiền gửi mất giá. Ví dụ 20 năm trước, ngân hàng gửi 50 đồng vào một tổ chức tín dụng nào đó thì bây giờ họ cũng chỉ nhận được khoản tiền đó. 

Thứ hai nếu bây giờ đòi hỏi ngân hàng chia sẻ thì chia sẻ theo mức độ nào, công thức nào. 50 đồng ngày xưa nếu tính theo lạm phát có thể tăng hàng ngàn lần tại thời điểm hiện tại, nếu tính cả lãi. Nhưng không có công thức chung đền bù thiệt hại. Rất khó yêu cầu ngân hàng chia sẻ được. Trong những trường hợp này, người gửi phải chịu chấp nhận thiệt hại thôi. 

- Ngân hàng Nhà nước có nên đứng ra hỗ trợ khách hàng không thưa ông? - Có thể là Ngân hàng Nhà nước nên có động thái nào đó mang tính đền bù thiệt hại cho người gửi tiền. Có thể, Ngân hàng Nhà nước dùng một công thức nào để biến 50 đồng ngày xưa thành 50 triệu đồng bây giờ.

 Các cơ quan chức năng cao nhất có thể áp dụng đại trà công thức đó để đền bù thiệt hại. Nhưng cũng cần phải nói thêm nếu Ngân hàng Nhà nước làm như vậy thì đó là những nỗ lực hỗ trợ, đãi ngộ với khách hàng – những người đã tin tưởng ngân hàng và gửi tiền vào hệ thống ngân hàng. Còn muốn đòi hỏi về mặt pháp lý thì không có cơ sở.